Hoe het zover kwam

Bron: het Nederlands veteranen instituut

Korea oorlog 1950-1955 (16 juli 1950 tot 24 januari 1955).
Na de Tweede Wereldoorlog was Korea verdeeld in een communistisch Noord-Korea en een door Amerika gesteund Zuid-Korea. 
Op 25 juni 1950 viel Noord-Korea onverwachts Zuid-Korea binnen en veroverde een groot deel van dat land. Al snel nam de VN een resolutie aan om Zuid-Korea militaire bijstand te bieden. Aan de door de Amerikanen geleide VN-troepenmacht ging Nederland deelnemen met een bataljon infanterie en een marineschip. Er hebben ruim 4.700 Nederlandse militairen in Korea gediend.

Terwijl een Nederlands marineschip in de Koreaanse wateren opereerde, raakte het Nederlandse infanteriebataljon (Nederlands Detachement Verenigde Naties) betrokken bij een intensieve grondoorlog die miljoenen burgers en militairen het leven kostte. Tijdens de vele gevechten tegen Noord-Koreanen en Chinezen waarbij het bataljon zich tot de wapenstilstand medio 1953 onderscheidde, sneuvelden 121 Nederlandse militairen en raakten er 4 vermist. Het bataljon keerde eind 1954 in Nederland terug. Het laatste marineschip volgde enkele maanden later.

geschiedenis in beeld

Amper vijf jaar na de Tweede Wereldoorlog en net na het einde van de dekolonisatiestrijd in voormalig Nederlands-Indië, was de Koninklijke Landmacht niet in staat direct een infanterie-eenheid te formeren voor inzet in Korea. Na druk van de Verenigde Staten toonde het kabinet zich echter toch bereid om een infanterie-eenheid beschikbaar te stellen aan het United
Nations Command: het Nederlands Detachement Verenigde Naties (NDVN).
Besloten werd dat het NDVN vrijwel uitsluitend zou bestaan uit vrijwilligers. De werving startte op 11 augustus 1950. Met circa 1670 toegestroomde kandidaten waren er boven verwachting veel potentiële Koreagangers. Na een keuringsproces en antecedentenonderzoek bleven er echter te weinig geschikte kandidaten over. Verlenging van de inschrijvingstermijn, de aanmelding van 75 mariniers en een aantal extra Indië-veteranen, bracht de sterkte van het eerste detachement van
het NDVN uiteindelijk op 636. 
De NDVN werd op 15 oktober 1950 officieel opgericht en was een infanteriebataljon als bijdrage aan de VN-grondoperaties. Het regiment stond beter bekend als het 'van Heutsz bataljon', omdat het detachement administratief bij het regiment van Heutsz werd ondergebracht. Op 23 oktober werd de VN-vlag aan het detachement uitgereikt. De volgende dag volgde het officiële afscheid op het Binnenhof in Den Haag, gevolgd door een defilé op het Plein. Drie dagen later scheepte het detachement in op het troepentransportschip de Zuiderkruis voor vertrek naar Korea. De Zuiderkruis zal op 23 november 1950 in de havenstad Putan aankomen.

De indianenkop was het symbool van 2nd US 'Indianhead' Division en werd ook het symbool voor het NDVN. Normaliter bestond een Amerikaans regiment uit drie bataljons, het NDVN werd echter als vierde bataljon aan 38th Regiment toegevoegd.

Op 31 maart 1951 vertrekt er vanuit Nederland een aanvullingsdetachement. Op 1 juli 1951 volgt een tweede aanvullingsdetachement. Van het eerste detachement keerden vijftig militairen op 10 augustus 1951 per vliegtuig terug naar Nederland. De rest bracht eerst nog een bezoek aan het ereveld in Tanggok (bij Pusan) en scheepte zich daarna in op de USS General J.H. McRae. Met dit schip was het derde aanvullingsdetachement in Korea gearriveerd.
Oktober 1951: Door de aankomst van een nieuw aanvullingsdetachement kon de derde tirailleurcompagnie weer worden opgericht, waardoor het NDVN wederom een organiek bataljon vormde.

USS Gen. R.M.  Blatchford

Franciscus (Frans) Doensen

Op het moment van vertrek woonde Frans in de Dwarsstraat in Geldrop. Zijn registratienummer in het leger is 27.11.19.183.
Als vrijwilliger bij het Regiment Van Heutsz vertrok hij in de rang van soldaat op 11-03-1953 met het schip 'USS Gen. R.M. Blatchford' naar Korea.
Hij heeft daar drie maanden de zeer bloedige Korea-oorlog meegemaakt totdat deze op 26 juli 1953 eindigde in een wapenstilstand. Daarna kregen de Nederlandse militairen in Korea veelal te maken met opruimwerkzaamheden, het bergen en begraven van de vele gesneuvelden en grensbewaking. Frans kwam op 31-10-1954 terug naar Nederland.

Over de periode dat Frans in Korea verbleef valt in een document het volgende te lezen:

Van 8 april tot en met 12 juli 1953 was het NDVN wederom ‘in rust’ achter het front en betrok het een tot Betuwekamp gedoopt kampement. De rust was echter relatief, aangezien het bataljon aan enkele zware oefeningen moest deelnemen. Op 13 juli, twee weken voordat het staakt-het-vuren zou worden afgekondigd, begon de laatste inzet van het NDVN in Korea. Door middel van twee zogeheten bestandslijnoffensieven probeerden de Chinezen op het laatste moment nog terreinwinst te behalen. Ook dit resulteerde weer in hevige gevechten, waarbij ook het NDVN haar aandeel leverde.

Op 20 juli werd een Chinese aanval op Nederlandse stellingen op Heuvel 340 met moeite afgeslagen. Het kostte aan twee militairen het leven. Vervolgens liep op 25 juli een patrouille in een Chinese hinderlaag die aan vijf NDVN’ers het leven kostte en waarbij twee anderen in krijgsgevangenschap belandden. Het was gelijk het laatste gevecht waarbij het NDVN betrokken was. De bataljonscommandant, luitenant-kolonel Schilperoord, vertrok op 26 juli naar Seoul om een dag later aanwezig te zijn bij de ondertekening van de wapenstilstand.
Het tekenen van de wapenstilstand betekende nog niet het einde van de inzet van het NDVN in Korea. Beide partijen trokken zich na 27 juli twee kilometer achter de bestandslijn terug, zodat er een gedemilitariseerde zone werd gevormd van vier kilometer. Er werden nieuwe posities ingericht voor de voorpostbataljons, die direct tegen de gedemilitariseerde zone aan lagen. Daarachter
namen de geallieerden hun zogenoemde Post Armistice Main Battle Positions (PAMBP) in. Het NDVN werd het grootste deel van de resterende tijd in Korea ingezet om een deel van de bestandslijn te bewaken in de buurt van Chorwon.

Op 3 augustus 1953 droeg Schilperoord het commando over aan luitenant-kolonel C. Knulst, die in de resterende tijd vooral leiding zou geven aan troepen die nieuwe stellingen bouwden. Toen dit achter de rug was, brak er een periode aan van afwachten. Omdat van oefening niet veel terecht kwam, besloot de commandant van 38th Regiment de bataljons afwisselend twee weken in de stellingen en twee weken in een oefenkamp te Haridong te laten doorbrengen. Voor de meeste Nederlanders verliep de periode tussen wapenstilstand en repatriëring tamelijk eentonig.
Op 10 juni 1954 streek het NDVN als legerkorpsreserve neer in Camp Kaiser te Haridong. Daar zou het bataljon tot zijn vertrek blijven. Op 27 juli 1954 vond de laatste commando- overdracht plaats. Luitenant-kolonel Knulst droeg het bevel over aan luitenant-kolonel J. Raaijmakers. Nadat de Nederlandse regering op 23 augustus besloot het detachement te repatriëren, onthieven de Amerikanen het NDVN op 30 september van haar taken en was het officieel niet meer bij het 8ste Leger ingedeeld. De Nederlanders vertrokken naar Pusan, waarvandaan ze naar Japan reisden. Vervolgens ging het verder naar Nederland. Een deel van het detachement reisde hierbij per schip; de rest met het vliegtuig. Op 15 december 1954 arriveerden de laatste NDVN’ers in Nederland. De inzet van het NDVN werd met een Presidential Unit Citation en twee Distinguished Unit Citations
beloond. Daarnaast vielen de Nederlanders onder meer veertien Amerikaanse Silver Stars en ruim honderd Bronze Stars ten deel.

Onderscheidingen

De volgende onderscheidingen zijn aan Frans uitgereikt:

• Het Kruis voor Recht en Vrijheid (KRV)
• De United Nations Service Medal (UNSM)
• De Korean War service Medal (KWM)

1. Kruis voor Recht en Vrijheid

Het Kruis voor Recht en Vrijheid werd door Koningin Juliana der Nederlanden op 23 juli 1953 ingesteld voor de zwaarbeproefde Nederlandse militairen die deel uitmaakten van het "Nederlands Detachement Verenigde Naties" tijdens de Korea oorlog. Het kruis is een ongeëmailleerd zilveren achtpuntig kruis en vier centimeter lang. In het midden is een met een gestileerde beugelkroon gedekt ovaal medaillon met het monogram van Koningin Juliana aangebracht. Tussen de armen van het kruis bevinden zich twee gekruiste, ontblote, zwaarden. De keerzijde van het medaillon toont de Nederlandse Leeuw, dat wil zeggen de leeuw uit het rijkswapen, met zwaard en pijlenbundel. Het medaillon aan de keerzijde is niet gekroond.

Wanneer een militair de voorgeschreven tijd in Korea heeft volbracht wordt op het lint een gesp gedragen. Deze zilveren gesp heeft de vorm van een met bloesem omkranst Romeins zwaard, een gladius. Op het blad van het ontblote zwaard is de tekst "KOREA 1950" gegraveerd. Na een tweede, derde of vierde inzet in Korea werd op het gevest van het zwaard het cijfer "2", "3" of "4" gedragen. Men mag op het lint niet meer dan één gesp aanbrengen. Het bezit van een degelijke gesp wordt op de baton aangeduid door middel van een achtpuntige zilveren ster. Bij een tweede, derde of vierde periode wordt een achtpuntige ster gedragen waarin een cijfer "2", "3" of "4" is gegraveerd.

Er zijn voor de krijgsverrichtingen in Korea ongeveer 4.000 kruisen voor Recht en Vrijheid uitgereikt. 516 militairen hadden recht op een zwaard met het cijfer "2", 38 op een zwaard met het cijfer "3" en één Nederlandse militair bracht zo lang in Korea door dat hij het cijfer "4" op het gevest van het zwaard draagt.

2. Koreamedaille van de VN

De Koreamedaille van de Verenigde Naties is een ronde bronzen penning met op de voorzijde het VN-symbool, een wereldbol met daarop de zeven continenten en een lauwerkrans in bas-reliëf en op de vlakke keerzijde de opdracht "voor dienst in de verdediging van de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties", ook in bas-reliëf. De medaille wordt op de linkerborst gedragen en is aan het lint bevestigd door middel van een bronzen gesp en een mechanisme dat zowel draait om een knop als scharniert dankzij de bevestiging aan het lint.

Op de gesp is het woord "Korea" in bas-reliëf aangebracht. Alle medailles zijn van brons, er zijn geen zilveren of gouden medailles geslagen. Het lint kreeg de kleur van de vlag van de Verenigde Naties, hemelsblauw, met dunne witte verticale strepen. Wit is de voornaamste kleur van de vlag van Zuid-Korea.

Alle militairen in Korea en op de vloot in de Koreaanse wateren kwamen voor deze eerste Medaille voor Vredesmissies van de Verenigde Naties in aanmerking.

3. Korean War Service Medal

6.25 사변종군기장, 6.25 sabyeonjong-gungijang, letterlijk "Medaille voor deelname aan incidenten van 25 juni".
In eerste instantie was de onderscheiding bestemd voor die Zuid-Koreaanse militairen die in juni 1950 verzet boden tegen de communistische agressie uit het Noorden. Na 1951 werd de medaille ook aan de VN militairen verleend. In 1954 besloot de Zuid-Koreaanse regering dat alle veteranen van de Koreaanse Oorlog recht hadden op deze medaille.

Op het lint van de baton is een rozet in de vorm van het Yin en Yang symbool zoals dat in de Koreaanse vlag voorkomt geplaatst.

Uitreiking van Zuid-Koreaanse onderscheidingen aan Nederlandse vrijwilligers; Weeknummer 52-33

1 Augustus 1952; Auteur: Polygoon-Profilti (producent) / Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (beheerder)