Zoals reeds bij 'wol en weven' is beschreven zijn halverwege 1800 de fabrieken een feit geworden. Tilburgers werkten veelal voor een schamel loon onder slechte omstandigheden. Dit was tevens de periode dat werknemers zeggenschap wilden krijgen over de arbeidsomstandigheden wat heeft geleid tot de oprichting van vakbonden waaronder vakbond "St. Lambertus" in 1910.
Onderstaand een stukje geschiedenis over het vakbondswezen in Tilburg. Aansluitend een overzicht van de activiteiten van Fons Janssens die vakbondsbestuurder bij St. Lambertus is geweest.
St. Severus
In de laatste tien jaar van de negentiende eeuw breidt het machinale weven zich sterk uit. De kleine fabrieken zonder stoom verdwijnen en een aanzienlijk aantal thuiswevers raken werkloos. Vlak voor de eeuwwisseling is de textielindustrie vrijwel geheel gemechaniseerd.
Het is in die omstandigheid dat eind 1895 het R.K. Weversgilde ‘Sint Severus’ wordt opgericht. Door middel van een advertentie in de Nieuwe Tilburgsche Courant worden de wevers uitgenodigd voor een vergadering. De patroons verbieden hun werklieden naar de vergadering te gaan en/of lid te worden van de bond op straffe van ontslag. Desondanks zijn er meer dan 500 wevers op de vergadering aanwezig en worden er 165 lid van de bond. Binnen enkele weken zal dat aantal oplopen tot ruim 400.
St. Lambertus
Om de katholieke textielarbeiders niet verloren te laten gaan voor de katholieke organisatie krijgt kapelaan L. Poell de opdracht de werklieden in de textielindustrie te organiseren. Poell kwijt zich ijverig van zijn taak en reeds in 1905 komt de R.K. Textielarbeidersbond ‘St. Lambertus’ tot stand. Kort na de oprichting van St. Lambertus sluit het inmiddels bloedeloze St. Severus zich bij deze bond aan, om in 1910 – het moment dat St. Lambertus een landelijke organisatie wordt – de afdeling Tilburg van deze organisatie te worden. Poell slaagt er door zijn optreden in deels het vertrouwen van de textielwerknemers in Tilburg terug te winnen.
CAO staking
In 1916 wordt een loonregeling afgesproken voor de spinnerijen. Een zelfde soort regeling voor de weverijen lukt echter niet en het afspreken van een CAO voor de gehele bedrijfstak al helemaal niet. De werkgevers willen in 1917 weer af van de loonregeling bij de spinnerijen. De voorstellen van de bonden zijn juist: het verlagen van de werktijden tot 60 en 65 uur voor respectievelijk de weverijen en de spinnerijen; het verhogen van de lonen; zaterdagmiddag na vier uur vrij en enkele doorbetaalde vrije dagen.
Om deze voorstellen te bereiken start op 22 oktober een staking wat zal leiden tot de eerste CAO voor de Tilburgse textiel aan het eind van dit jaar.
Textielstaking 1935
Begin jaren '30 loopt de werkloosheid op. De slechte arbeidsmarktpositie is aanleiding voor werkgevers om regelmatig een loonsverlaging door te voeren. Dit had weer effect op de uitkering van werklozen omdat uitkeringen aan loonhoogte waren gekoppeld. St. Lambertus stemt uiteindelijk in met een loosverlaging van 5% maar vakbond de Eendracht gaat er niet mee akkoord.
Op 26 augustus leggen de textielarbeiders het werk neer in verzet tegen de loonsverlaging. De leiding van de staking ligt bij aanvang in handen van communistische en radicale leden van De Eendracht. De staking zal een maand duren en uiteindelijk 5.000 werknemers omvatten. De staking vindt sympathie en krijgt steun van de middenstanders en van andere katholieke arbeiders in Tilburg. Het is het grootste sociale conflict wat de stad ooit gekend heeft.
Fons Janssens
Propagandaclub St. Lambertus 1929
Fons Janssens voorste rij uiterst rechts
Maak jouw eigen website met JouwWeb